Tòa án nhân dân tỉnh quảng bình

Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng đó, Lãnh đạo Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới luôn quán triệt và nhấn mạnh nhiệm vụ tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật thông qua các phiên tòa xét xử lưu động. Ngay từ đầu năm 2021, Tòa án nhân dân TP Đồng Hới đã tổ chức đưa ra xét xử lưu động 03 vụ án hình sự tại Trại giam Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Trong đó, có 01 vụ án đối với bị cáo Nguyễn Văn Nam (sinh năm 1983; trú tại: thôn Đông Bắc, xã Đại Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình) là phạm nhân đang chấp hành hình phạt 16 năm tù về tội “Giết người” tại Trại giam Đồng Sơn nhưng trong quá trình chấp hành án đã có hành vi gây rối và dùng tay phải chụp 01 ly thủy tinh để trên bàn làm việc đập mạnh vào thái dương đỉnh phải của anh Đặng Văn Hoài (là cán bộ quản giáo của Trại giam Đồng Sơn), gây thương tích cho anh Hoài với tỷ lệ thương tật là 6%. Hành vi của Nguyễn Văn Nam bị xét xử về tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại các điểm a, g, k Khoản 1 Điều 134 Bộ luật hình sự năm 2015. Xác định đây là vụ án trọng điểm cần phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng đưa đi xét xử lưu động ngay tại địa bàn gây án nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cũng như ý thức rèn luyện, giáo dục của các phạm nhân đang chấp hành án. Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Nguyễn Văn Nam 12 tháng tù về tội “Cố ý gây thương tích” và tổng hợp với hình phạt 16 năm tù về tội “Giết người” tại Bản án số 178/2017/HS-PT ngày 07/8/2017 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của 02 Bản án là 12 năm 09 tháng 08 ngày (đã trừ đi 04 năm 02 tháng 22 ngày là thời gian bị cáo đã chấp hành án). Ngoài ra còn xét xử thêm một số vụ án khác. Các phiên tòa đã thu hút được hơn 200 phạm nhân đang chấp hành án tại Trại giam Đồng Sơn đến tham gia, theo dõi tất cả diễn biến của các phiên tòa xét xử.

Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới cũng đã lên kế hoạch đưa ra xét xử lưu động tại các địa bàn gây án hoặc tại nơi cư trú của các bị cáo, đương sự những vụ án hình sự, hôn nhân gia đình, dân sự, kinh doanh thương mại…

Xét xử lưu động có sự tham gia của đông đảo Nhân dân là thước đo đánh giá tính hiệu quả của công tác xét xử lưu động, bởi qua đó, công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật được đẩy mạnh; các chính sách, pháp luật của Nhà nước được truyền tải đến nhân dân bằng cách thức gần gũi, dễ hiểu và đặc biệt là có dẫn chứng cụ thể nên Tòa án nhân dân TP Đồng Hới đã thực hiện tốt công tác chuẩn bị, từ việc liên hệ với địa phương về địa điểm tổ chức phiên tòa, chuẩn bị hội trường, thông báo kịp thời về thời gian và địa điểm xét xử trên các phương tiện thông tin của địa phương để quần chúng nhân dân được rõ, chủ động sắp xếp thời gian và công việc đến tham dự phiên tòa. Khi đưa các vụ án đi xét xử lưu động tại địa bàn các xã, phường trong thành phố, lãnh đạo đơn vị và đội ngũ thẩm phán cùng Hội đồng xét xử đã vận dụng các phương pháp nghiệp vụ, kinh nghiệm của mình để phân tích, giải thích pháp luật ngay tại phiên tòa, tác động trực tiếp đến tư tưởng, nhận thức của người dân, nhất là bộ phận thanh thiếu niên. Từ đó, nhân dân được hiểu thêm nhiều kiến thức pháp luật và biết cách răn dạy con em, thành viên trong gia đình không vi phạm pháp luật, biết cách phòng ngừa nguy cơ trở thành nạn nhân của các loại tội phạm đồng thời tích cực phòng, chống tội phạm trong cộng đồng.

Đặc biệt, công tác xét xử lưu động đã có sự phối kết hợp với các cơ quan thông tin đại chúng như đài phát thanh thành phố Đồng Hới, đài truyền hình tỉnh Quảng Bình để kịp thời đăng tải nội dung phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Là đơn vị có số lượng án phải giải quyết cao nhất trong toàn tỉnh (hàng năm từ 700 đến 750 vụ án các loại), nhưng Toà án nhân dân thành phố Đồng Hới đã thường xuyên chú trọng tăng cường công tác xét xử lưu động, đưa tỷ lệ án xét xử lưu động lên cao hơn với những vụ án được lựa chọn mang tính điển hình. Tỷ lệ án xét xử lưu động hàng năm của Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới trung bình mỗi năm từ 11-12 vụ án. Những con số đó không chỉ có ý nghĩa về mặt thống kê, mà đó là cả một sự nỗ lực cao độ của tập thể Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới dưới sự chỉ đạo và quan tâm sâu sát của lãnh đạo đơn vị. Trong khi khối lượng công việc đơn vị có phần quá tải, vẫn còn thiếu về nguồn nhân lực và số lượng biên chế biến động thường xuyên dẫn đến việc đưa các vụ án đi xét xử lưu động còn gặp nhiều khó khăn. Để có một phiên tòa xét xử lưu động đạt hiệu quả, Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới đã nổ lực xây dựng kế hoạch chi tiết, từ việc chọn lựa vụ án mang tính điểm hình đến bố trí địa điểm mở phiên tòa, lựa chọn thời điểm phù hợp để thu hút đông đảo nhân dân đến tham dự. Nhiều trường hợp còn phải xem xét đến tập quán sinh hoạt, lao động sản xuất của nhân dân địa phương, tránh mở phiên tòa ở nông thôn vào lúc gieo trồng, thu hoạch vụ mùa. Nếu xét xử tại các địa điểm như Trại giam, Trường học… thì phải có thông báo kịp thời để lên kế hoạch, bố trị lịch nghỉ cho phạm nhân hoặc sinh viên tham gia. Nhiều cán bộ thư ký, Thẩm phán Tòa án đã dành nhiều thời gian để liên hệ với chính quyền cấp xã, phối hợp với cơ quan nội chính, đơn vị truyền thanh nhằm chuẩn bị cho phiên tòa lưu động được diễn ra chu đáo. Quá trình chuẩn bị cho đợt xét xử lưu động, các thư ký, thẩm phán phải vận dụng các phương pháp nghiệp vụ để tống đạt Quyết định đưa vụ án ra xét xử, giấy triệu tập, lệnh trích xuất đối với các bị cáo và những người được triệu tập đến tham gia tố tụng tại phiên tòa đúng thời gian, tránh trường hợp phải hoãn phiên tòa, gây nhiều ảnh hưởng, tổn thất đến quá trình đưa các vụ án trọng điểm đi xét xử lưu động.

Ngoài ra, thực hiện phiên tòa rút kinh nghiệm theo hướng dẫn số 136/HD-TANDTC ngày 30/3/2017 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân TP Đồng Hới đã chú trọng tổ chức công tác lồng ghép các phiên tòa lưu động với các phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp nhằm giúp các Thẩm phán, Thư ký và công chức Tòa án nâng cao tinh thần trách nhiệm, tự đào tạo, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, học hỏi nâng cao về kỹ năng, trình độ nghiệp vụ trong công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án. Kết thúc các phiên tòa, lãnh đạo đơn vị đã trực tiếp chủ trì cuộc họp rút kinh nghiệm để phân tích, đánh giá những vấn đề mà HĐXX đã làm được, những vấn đề còn hạn chế để toàn thể cán bộ, công chức rút kinh nghiệm cho các phiên tòa sau. Thông qua các phiên tòa rút kinh nghiệm, tinh thần thi đua học tập của toàn thể cán bộ công chức được nâng lên rõ rệt, chất lượng tranh tụng tại phiên tòa được chú trọng, đảm bảo quy định của pháp luật tố tụng, nội dung, hình thức bản án được nâng lên và có tính thuyết phục cao hơn.

Dù có những khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện, nhân lực, thông qua công tác xét xử lưu động, nhưng Lãnh đạo TAND TP Đồng Hới với quan niệm phòng hơn chống nên công tác tuyên truyền pháp luật được đặt lên hàng đầu. Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới sẽ tiếp tục cố gắng phối hợp với các cơ quan tư pháp khác tổ chức tốt công tác xét xử lưu động nhằm tăng cường hiệu quả tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân.

Thời gian tới, Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới sẽ mở rộng đối tượng tuyên truyền pháp luật, bằng nhiều nỗ lực đưa nhiều vụ án tiêu biểu vào các đơn vị, doanh nghiệp, khu công nghiệp để xét xử lưu động. Với sự phát triển của xã hội hiện đại, khi mà nhiều mối quan hệ dân sự, kinh doanh thương mại mới xuất hiện, nhiều giá trị truyền thống bị thay đổi ảnh hưởng không nhỏ đến nền tảng quan hệ gia đình, quan hệ xã hội thì việc bổ sung kiến thức pháp luật cho nhân dân trên tất cả các lĩnh vực là rất cần thiết. Với phạm vi, chức năng nhiệm vụ của mình, Tòa án nhân dân thành phố Đồng Hới luôn thực hiện tốt công tác xét xử lưu động nói riêng và xét xử nói chung góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong đấu tranh phòng chống tội phạm, phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Một số hình ảnh phiên tòa xét xử lưu động tại Trại giam Đồng Sơn:

Nguyễn Thị Tú Anh